«Τι θες να σπουδάσεις;» μια από τις
χαρακτηριστικότερες ερωτήσεις σε μαθητές λυκείου. Οι απαντήσεις ποικίλλουν με
συνηθέστερες τις «Δεν ξέρω» ή «Ζαμπονοκοπτική με λέιζερ» ή «Θα με ενδιέφερε να
σπουδάσω αυτό αλλά δεν είμαι και σίγουρος…». Στην ιδανικότερη περίπτωση θα
βρεις κάποιον που όντως θα σου πει «Θέλω να σπουδάσω αυτό». «Και μετά τις
σπουδές τι;». Εδώ τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα. «Δεν έχω ιδέα» ή «Θα
ακολουθήσω τη δουλεία των δικών μου» ή «Θα πάω έξω». Οι απαντήσεις, λοιπόν,
είναι άγνοια, «κονέ», brain drain. Ακόμη, όμως, πιο άξιο απορίας είναι το εξής: Γιατί να σπουδάσεις;
Οι σπουδές, αρχικά, συνιστούν σπουδαίο προαπαιτούμενο για την άσκηση ενός επαγγέλματος. Κακά τα ψέματα για να γίνεις δικηγόρος θα πρέπει να σπουδάσεις νομική. Για να ασχοληθείς με την τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να σπουδάσεις στο πολυτεχνείο. Σ’ αυτές, και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, η εξειδίκευση είναι αναγκαία. Για να ασχοληθείς με επιστημονικά επαγγέλματα, που είναι τόσο περιζήτητα, οι σπουδές χρειάζονται, διότι η γνώση, στο επίπεδο που έχει φτάσει, είναι αναγκαίο να κατατέμνεται. Σε αντίθετη περίπτωση, είτε ως σερβιτόρος, είτε ως σουβλατζής, προϋπηρεσία κι ένα απολυτήριο (το πολύ) αρκούν.
Στο ίδιο πλαίσιο δεν θα μπορούσαμε να παραμελήσουμε το πραγματικό ενδιαφέρον ενός νέου για σπουδές. Διότι όντως κάποιος, λόγω των κλίσεων του, μπορεί να επιδιώκει την εμβάθυνση στον κλάδο που επιθυμεί. Ένας, λόγου χάρη, που από μικρός καταπιάνεται με τους υπολογιστές θα θελήσει, πιθανόν, στην πορεία της ζωής του να γνωρίσει την βαθύτερη δομή και λειτουργία τους. Αυτός, από την άλλη, που από νωρίς εμφανίζει αρχηγικές τάσεις, ανερχόμενος πολιτικός ή κεφαλή της διοίκησης μιας επιχείρησης, θα επιδιώξει, ενδεχομένως, να μάθει πως θα τις εκμεταλλευτεί και πώς θα τις διαχειριστεί σε συνδυασμό με τη γνώση. Είναι θέμα, λοιπόν, τόσο εξειδίκευσης όσο και προσωπικότητας κι ενδιαφερόντων.
Δεν θα μπορούσαμε να αρνηθούμε, ομοίως, την ύπαρξη
εκείνων που ανυπομονούν να καρπωθούν τα οφέλη και προνόμια του να είσαι
φοιτητής (και μάλιστα αιώνιος). Φοιτητικό πάσο, προσφορές τηλεφωνίας και άλλα πολλά,
όλοι καλοί λόγοι για να κάνεις φοιτητική ζωάρα…
«Και πώς θα διαχειριστώ τη φοιτητική μου ζωή; Πώς να
ξοδέψω το χρόνο μου;»
Κάνε όσα λόγω πανελληνίων δεν μπόρεσες να κάνεις. Ξόδεψε χρόνο με τους φίλους σου, διασκέδασε, εκμεταλλεύσου τον χαμένο ελεύθερο χρόνο σου όπως επιθυμείς. Και τις βόλτες σου θα κάνεις, και θα ξενυχτήσεις, κι άλλο κόσμο, κι άλλα μέρη θα γνωρίσεις. Μην ξεχνάς όμως να προσέχεις, διότι σε αυτή τη ζούγκλα για να επιβιώσεις θα χρειαστείς σύνεση και φρόνηση. Η ελευθερία μόνη της μπορεί να αποβεί καταστροφική πολλές φορές.
Επίσης, μην αρκεστείς στην ψυχική σου ικανοποίηση,
αλλά κάνε και κάτι για τα υπόλοιπα (τόσες φορές, άλλωστε, έχεις γράψει «νους
υγιής εν σώματι υγιεί»). Διότι η διασκέδαση από μόνη της δε λέει τίποτα. Πλήρης
προσωπικότητα είναι αυτή που δεν της λείπει ούτε η ψυχική και ηθική υγεία ούτε
η σωματική άσκηση, ούτε η πνευματική ανάπτυξη. Το ξέρεις κι από την έκθεση… Γι
αυτό και θα περάσεις καλά, και θα γυμναστείς σωματικά και πνευματικά. Διάβασε
κανένα βιβλίο, δες κάτι που θα σου ανοίξει τους ορίζοντες, γίνε άνθρωπος…
Και μην ξεχνάς. Αν δεν σκοπεύεις να πατήσεις πόδι στη σχολή ως πρωτοετής, (γιατί έτσι συνήθως γίνεται) τουλάχιστον επωφελήσου κατά τη διάρκεια των σπουδών σου ένα Erasmus[1]. Μην ξεχνάς ποτέ ότι εκτός από Έλληνας είσαι και Ευρωπαίος. Και ευκαιρίες σου δίνονται, και άλλες χώρες και ανθρώπους μπορείς να δεις, και μπορείς να ζήσεις στιγμές ανεπανάληπτες.
Το πτυχίο είναι απαραίτητο αλλά όχι και καθοριστικό.
Οι καιροί είναι δύσκολοι και χρειάζεται υπομονή κι επιμονή. Η ζωή του καθενός διαμορφώνεται
σε μεγάλο βαθμό από τις επιλογές του. Για αυτό και πρέπει να φροντίζουμε να επιλέγουμε
σωστά, γιατί σε αυτό το παιχνίδι της ζωής όλοι μας δικαιούμαστε μια παρτίδα.
Γιώργος Νικόλας Βλάχος
[1] Το πρόγραμμα Erasmus (Σχέδιο
δράσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την κινητικότητα των φοιτητών) είναι
πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που δημιουργήθηκε το
1987. Το Erasmus+ ή Erasmus Plus είναι το νέο πρόγραμμα που συνδυάζει όλα τα
τρέχοντα προγράμματα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και
τον αθλητισμό, που άρχισε τον Ιανουάριο του 2014.
Η φαση που αυτο το κειμενο πραγματικα μου αρεσε!
ReplyDeleteΠαραλληλα ομως δηλωνω δυσαρεστημενος που δεν μιλησες για αυτους που ζουν με το ρητο "Τι να το κανεις το πτυχιο, αφου στο Ελλαδισταν δεν θα βρεις δουλεια σε αυτο που σπουδασες."Σιγουρα αξιζε και σε αυτους μια παραγραφος.
DeleteΧαίρομαι που σου αρεσε!
DeleteΈχεις δίκιο ότι θα άξιζε να το αναφερω. Σε αντίθεση όμως με τα περισσότερα από τα υπόλοιπα αρθάρ, το συγκεκριμένο το έγραψα με βάση θέμα που μου είχε δωθει να γράψω έκθεση, οπότε επικεντρώθηκα στα 2 σκέλη που μου ζητούσε να αναπτύξω:
Το γιατί πρέπει να σπουδάσεις και το πώς συνιστώ στους νέους να ξοδέψουν τη φοιτητική τους ζωή.